Κοντούλης και κάπως ζαρωμένος ο μπάρμπα Χαράλαμπος, πάντα με τα κοντά του χέρια περασμένα στην πλάτη του περπατούσε και καλοπροαίρετος καθώς ήταν, όλους τους χαιρετούσε όταν τους συναντούσε στον δρόμο του, μα μικρός ήταν, μα μεγάλος ήταν.
Κι εμένα χαιρετούσε όταν με συναντούσε και κάθε τόσο μου έλεγε με την κάπως βραχνή φωνή του, ότι έπρεπε να προσέχω τι κάνω, γιατί όπως υπολόγιζε, κινδύνευα να βρεθώ οικονομικά προβληματισμένος, από κάποια ακούσια έστω απροσεξία μου.
Γνωρίζοντας βέβαια τον δικό μου φόρτο εργασιών και συναλλαγών το έλεγε αυτό και δεν δίσταζε να συμβουλεύει και τους καταστηματάρχες ακόμη για το ίδιο θέμα, προτρέποντας τους να προσέχουν κι αυτοί πολύ δηλαδή, γιατί οι δικές μου υποχρεώσεις ήταν τόσες όπως τους έλεγε, που εύκολα θα μπορούσαν να με κάνουν θύμα κάποιου οικονομικού λάθους στις μεταξύ μας συναλλαγές.
Προσέχουμε τι κάνουμε του έλεγαν αυτοί χαμογελώντας, μη θέλοντας να τον κακίσουν για τις παρεμβάσεις του, αν και κανένας από αυτούς δεν του απαγόρευε να της κάνει, όπως και κανένας δεν θύμωνε μαζί του για όσα έκανε, εκτιμώντας πάντα την άδολη συμπεριφορά του, αφού αυτή ιδικά, από πολλούς ήταν αναγνωρίσιμη.
Αγράμματος ήταν βέβαια, αλλά οι σπουδές που έκανε βαδίζοντας στο πεζοδρόμιο της προσωπικής του ζωής, θα λέγαμε ότι ήταν τέτοιες, που με αυτές των εγγραμμάτων θα μπορούσαν να συγκριθούν, αφού αυτά που ήξερε, η ίδια η ζωή του τα δίδαξε και δεν τα βρήκε πρόχειρα μπροστά του, ή δεν τα διάβασε καθισμένος σε μια πολυθρόνα και μέσα από βιβλία που άλλοι έγραψαν.
Παιδεύτηκε αντιμετωπίζοντας την ζωή του δηλαδή κι ως προσεκτικός σπουδαστής της, όλους μπορούσε να τους συμβουλέψει, είτε του το ζητούσαν είτε όχι και κανένα λάθος δεν έκανε στην συμπεριφορά του ώστε να τον κατηγορεί κάποιος, ως απρόσεχτο, ή και υπερβολικό ακόμη.
Παντρεμένος ήταν βέβαια και με την συμμετοχή της Βαγγελιώς, πέντε παιδιά απέκτησε. Όσο για την εργασία του, ένας απλός εργάτης ήταν πρέπει να πούμε και κατά καιρούς και διαστήματα κι εμένα εξυπηρετούσε όταν τον χρειαζόμουν, αν και ήταν μεγάλος στην ηλικία.
Αυτήν ιδικά δεν την γνώριζα, αφού δεν με απασχόλησε ποτέ, αλλά κι αυτός, σαν νέος δούλευε και ποτέ η ηλικία του δεν του προκάλεσε έστω και το παρά μικρό πρόβλημα, δεδομένου ότι ανταποκρινόταν άψογα, σε οτιδήποτε κι αν του ζητούσα να μου κάνει, εξυπηρετώντας τις δικές μου εργασιακές υποχρεώσεις.
Κι αφού όλους τους συμβούλευε από συνήθεια όπως είπαμε, τον Μανόλη έπιασε μια μέρα και στην μέση του δρόμου που τον συνάντησε του έκανε ένα σωρό παρατηρήσεις, για τον ακατάστατο τρόπο της ζωή του.
Σε κάποια επιχείρηση ως υπάλληλος ήταν αυτός εργαζόμενος, αλλά κι από πολλούς άλλους δεχόταν παρατηρήσεις για τον λόγο που τρίκλιζε περπατώντας, επηρεασμένος από τα οινοπνευματώδη που κατανάλωνε τις νύχτες κι όχι μόνον.
Κι αυτά που του έλεγε δηλαδή ο μπάρμπα Χαράλαμπος, στα αυτονόητα ανήκαν, συμβουλευτικά ήταν και προπαντός καθόλου προσβλητικά δεν ήταν, αφού αυτό ειδικά, πάρα πολύ το πρόσεχε συμπεριφερόμενος.
Άκου να σου πω Μανώλη του έλεγε. Αυτό που κάνεις, όλοι μπορούν να το κάνουν και καθόλου δύσκολο δεν είναι. Όποιος όμως μεθάει τα βράδια στα καπηλειά, τον εαυτό του πρώτα χαλάει και μετά οποιονδήποτε άλλον.
Το συνήθισες βέβαια εσύ το πιοτί, γι’ αυτό και το κατεβάζεις με τέτοια ευκολία. Να ξέρεις όμως πρέπει να σου πω, ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί μαγκιά, το να βρίσκεσαι συνεχώς μεθυσμένος, αλλά ούτε κι εξυπνάδα είναι.
Κι αφού όπως από όλους φαίνεται αυτό, ότι δεν μπορείς να αποδώσεις τα αναμενόμενα στην εργασία σου, μάλλον δεν είναι και τόσο καλό να το συνεχίσεις, όσο κι αν εσύ θέλεις να το δικαιολογήσεις μέσα σου, επειδή σου φαίνεται γλυκό το οινόπνευμα όταν το κατεβάζεις.
Πρέπει να σου θυμίσω κι αυτό μάλιστα αφού εσύ το ξέχασες, ότι ο εργοδότης κάθε εργαζόμενου, απαιτεί από τους αμειβόμενους υπαλλήλους του, σωστή και νηφάλια εργασία. Αν λοιπόν συγκαταλέγεσαι κι εσύ ανάμεσα σ’ αυτούς, πρέπει να ξέρεις, ότι όχι μόνον έχεις τις ίδιες υποχρεώσεις, αλλά και μεγάλο λάθος κάνεις συνεχίζοντας την μεθυσμένη τακτική σου.
Πρόσεχε λοιπό τι κάνεις, γιατί όπως το υπολογίζω, μάλλον οδηγείς τον εαυτό σου προς το να βρεθείς άεργος κάποια στιγμή και τότε που ο εργοδότης σου, με το δίκαιό του πια θα βαρεθεί να σου κάνει παρατηρήσεις, για την απρόσεκτη απόδοσή σου.
Αυτά δηλαδή είπε στον Μανόλη ο μπάρμπα Χαράλαμπος εκείνη την στιγμή κι επειδή ήταν τόσο απόλυτος για όσα του έλεγε, αλλά και τόσο ειλικρινής συγχρόνως, δεν επέτρεψε περιθώρια στον Μανόλη να του θυμώσει, όσο κι αν τον πίεζαν οι ενοχές του να το κάνει, αφού κι αυτός τον σεβόταν.
Είναι αλήθεια βέβαια, ότι δεν είχε παρουσιαστεί στην αγορά της πόλης μας ως δάσκαλος κανενός, αλλά εύστοχες καθώς ήταν οι παρατηρήσεις του, καλό σε όλους έκανε και με όλη την σημασία της λέξης μάλιστα, πράγματι θύμιζε με τις συμβουλές του, παλιό και πολύ καλό δάσκαλο.
Αυτός ήταν κι ο λόγος άλλωστε, που όλοι όσοι τον γνώριζαν, μάλλον ευχαρίστως δεχόταν τις παρατηρήσεις που τους έκανε για τις δικές τους λανθασμένες ενέργειες. Άλλωστε, για το καλό όλων το έκανε και δεν φοβόταν να το κάνει και με επιμονή μάλιστα μερικές φορές, ακόμη και προς αυτούς που φανερά τους ενοχλούσε η συνείδησή τους, για όσες από τις ασχήμιες τους τολμούσε να τους φανερώσει.
Αδιαφορώντας δε, ακόμη και για τα προσβλητικά λόγια που άκουγε μερικές φορές, από αυτούς που θυμωμένα αντιδρούσαν για όσα τους συμβούλευε, ποτέ δεν οπισθοχωρούσε από το σκοπό του.
Ακόμη και τότε που τον απειλούσαν με χειρονομίες αυτοί να σωπάσει έκανε το ίδιο, γιατί χωρίς να του το ζητήσουν όπως του απαντούσαν, ανακατευόταν στην ζωή τους. Κι αυτό από συνήθεια το έκανε όπως σας είπα, λες και είχε βάλει σκοπό του να ορθοδρομήσει όλους τους ανθρώπους που συναντούσε στο διάβα του, όποιοι κι αν ήταν.
Και την μεγαλύτερη κόρη του άκουγα μια μέρα να συμβουλεύει με τον ίδιο τρόπο, όταν πήγα να τον βρω στο σπίτι του για μια δουλειά που τον χρειαζόμουν και σημασία δεν έδινε στην δική μου παρουσία, όσο κι αν στεκόμουν όρθιος δίπλα του να περιμένω την απάντησή του.
Άκουσε να σου πω Ευδοξία της έλεγε. Όπως ξέρεις, αγράμματος είμαι και δεν ξέρω πως να σου πω καλύτερα αυτά που πρέπει να ακούσεις και με βάση αυτά να πορευτείς, αν βέβαια δεν θέλεις να προκαλέσεις προβλήματα στον εαυτό σου, σκοπεύοντας να κάνεις αυτά που ο εγωισμός σου προτείνει σήμερα να ακολουθήσεις.
Ο γάμος πρέπει να σου υπενθυμίσω και πάλι, δεν έχει καμιά σχέση με τον έρωτα. Όταν ερωτεύτηκες τον άντρα σου όμως και με αυτόν ως οδηγό έκανες την οικογένειά σου, θεωρούσες τον εαυτό σου τυχερό κατά κάποιον τρόπο, γιατί με την βοήθεια του έρωτα, αποδεχόσουν τον άντρα σου, όπως και τα όποια λάθη της συμπεριφοράς του.
Τώρα όμως κι εκ των υστέρων μου λες, ότι δεν αισθάνεσαι πλέον τίποτε γι’ αυτόν μετά από δέκα χρόνια γάμου και την μεσολάβηση δύο παιδιών, ότι είναι κουραστικός, ότι θυμώνει εύκολα μαζί σου, ότι δεν δείχνει καμιά κατανόηση κι ότι δεν του αρέσουν αυτά που σ’ εσένα είναι αρεστά, γι’ αυτό και σκέφτεσαι να χωρίσεις όπως μου λες και ζητάς την γνώμη μου.
Δεν θα σου πω την γνώμη μου λοιπόν, γιατί όλες τις απαντήσεις που ταιριάζουν στην περίπτωσή σου, από μικρή άκουγες να σου τις λέω για να τις εμπεδώσεις. Εσύ όμως, καμιά από αυτές δεν ακολούθησες.
Τις δικές σου βέβαια, εγωιστικά τις ακολούθησες όπως κάνουν και οι ποιο πολλοί από τους ανθρώπους και για να αισθάνεσαι ελεύθερη όπως κι αυτούς ακούω να το υποστηρίζουν αυτό, όχι μόνον έκανες, αλλά και συνέχισες να κάνεις ότι νομίζεις.
Όσο κι αν επέμενα να σου λέω τότε που ήσουν μικρή και πολύ πριν φτάσεις στο σημείο να παντρευτείς, ότι πρέπει να μπεις προετοιμασμένη και διαβασμένη στην ζωή, αν δεν θέλεις να μείνεις στην ίδια τάξη, εσύ κουνούσες μεν καταφατικά το κεφάλι σου, σαν να έλεγες ότι καταλάβαινες τι σου έλεγα, αλλά τίποτε από αυτά δεν έκανες.
Για να τα εμπεδώσεις όλα αυτά λοιπόν, άκουγε τι σου λέω τώρα σου έλεγα, γιατί αν κάνεις ότι εσύ νομίζεις κι όπως εσύ το καταλαβαίνεις, πολύ θα στεναχωρηθείς όταν βρεθείς απροετοίμαστη στις εξετάσεις της ζωής και κανείς δεν θα μπορέσει να σε απαλλάξει από τα προβλήματα που θα προκαλέσεις στον εαυτό σου. Ούτε κι ο πατέρας σου δηλαδή.
Θα πρέπει να σου θυμίσω ξανά λοιπόν αυτά που από μικρή άκουγες και δεν συγκράτησες. Ότι όπως είναι ένας μεγάλος και συνεχής συμβιβασμός η ζωή του ανθρώπου επί της γης, το ίδιο ακριβός είναι κι ο γάμος. Το άκουσες πολλές φορές αυτό τότε που έπρεπε, αλλά μάλλον δεν το μελέτησες σωστά και δίκαια όπως έπρεπε μεγαλώνοντας κι επειδή δεν ήθελες να σπουδάσεις είναι καλύτερα να πω, με ποιους αξιόπιστους συμβιβασμούς έπρεπε να στηρίξεις τον εαυτό σου πρώτα, τον άντρα σου τον γάμο σου, όπως και την οικογένεια που έκανες εν τω μεταξύ, τώρα ασφαλώς κι έχεις πρόβλημα.
Μη φοβάσαι όμως, γιατί τίποτε δεν είναι αξεπέραστο στην ζωή μας, αρκεί βέβαια να θέλουμε να την αντιμετωπίσουμε σοβαρά. Γι’ αυτό λοιπόν, πάλι θα σου πω κορίτσι μου, ότι όλα έχουν μια βάση στην ζωή. Θεμέλια όπως λέμε δηλαδή.
Αν δεν υπάρχουν αυτά σε μια οικοδομή, τίποτε σ’ αυτήν δεν μπορεί να στηριχθεί με ασφάλεια. Ούτε οι τοίχοι της δηλαδή, ούτε και οι κολόνες της που τους επιτρέπουν να στηρίζονται επάνω τους. Αν βλέπαμε όλοι οι άνθρωποι τον εαυτό μας, σαν αναγκαία μέρη μιας πολυώροφης και πολυδιάστατης οικοδομής, εδώ στην γη θα ήταν ο παράδεισος. Κατάλαβες;
Εγώ βέβαια λίγα σου λέω γι’ αυτό το θέμα σαν αγράμματος, αλλά εσύ πολλά περισσότερα από αυτά πρέπει να καταλαβαίνεις. Αν έβλεπες τον εαυτό σου δηλαδή, όπως και τον γάμο σου, σαν μια προς κατασκευή οικοδομή, τότε από πολύ νωρίτερα θα φρόντιζες, ώστε να πατάει κατασκευαστικά αυτή σε γερά θεμέλια.
Όχι στον έρωτα δηλαδή που εύκολα κι αμέσως σχεδόν χάνεται, αλλά στην δύναμη της αγάπης, που ως γερό και ανθεκτικό θεμέλιο υπάρχει. Αυτήν λοιπόν έπρεπε να γνωρίζεις ως θεμέλιο, τόσο εσύ, όσο κι ο άντρα σου βέβαια και σ’ αυτήν να στηρίζατε την πορεία σας.
Στην δυνατότητα δηλαδή που έπρεπε να έχετε από κοινού, ώστε να προσφέρετε με ασφάλεια τα πάντα ο ένας προς τον άλλον κι έτσι, με τον καλύτερο τρόπο να κατευθύνατε τον εαυτό σας, τον γάμο σας, αλλά και την μελλοντική σας οικογένεια προς την επιτυχία.
Αλλά, μήπως είναι η πρώτη φορά που τα ακούς όλα αυτά; Εσύ βέβαια, όπως ειλικρινά πρέπει να παραδεχθείς, τίποτε δεν συγκράτησες. Σκέψου όμως τώρα που αντιμετωπίζεις ένα τόσο δύσκολο πρόβλημα, τί θα πεις εσύ στα παιδιά σου, αν πραγματοποιήσεις τελικά αυτό που σκέφτεσαι και ζητήσεις από τον άντρα σου διαζύγιο μετά από τόσα χρόνια.
Από συνήθεια κι αυτά να ζουν με προχειρότητες, θα σου πουν πολύ απλά. Άσε ρε μάνα. Εσύ τί έκανες δηλαδή; Είδαμε δα και τα δικά σου χαΐρια. Αφού δεν ήξερες να συμβουλέψεις τον εαυτό σου, στα δικά σου θέματα, ξέρεις άραγε να συμβουλέψεις εμάς σήμερα, για το πως να αντιμετωπίσουμε τα δικά μας;
Από αυτά και μόνο που άκουσες να σου λέω και σήμερα λοιπόν, πολλά συμπεράσματα πρέπει να βγάλεις αν τα μελετήσεις. Μελέτησέ τα όμως. Μη περιμένεις αμάσητη την τροφή δηλαδή, γιατί και συμβουλή να σου δώσω εγώ τώρα, ή που θα την απορρίψεις από εγωισμό, ή που θα την αλλοιώσεις χρησιμοποιώντας την όπως βολεύει σ’ εσένα.
Για να είσαι σίγουρη λοιπόν, ότι επέλεξες το πραγματικά σωστό από το εντελώς εγωιστικό να κάνεις, θα πρέπει να το επιλέξεις με δική σου ευθύνη. Αν πράγματι ξέρεις τι πρέπει να κάνεις στην περίπτωσή σου και το κάνεις, το αποτέλεσμα να είναι αυτό που θα σε δικαιώνει κι όχι ο εγωισμός σου.
Και τότε μόνον θα χαίρεσαι για το καλό που έκανες στον εαυτό σου και στην οικογένειά σου, αν πράγματι επέλεξες να κάνεις το όντως σωστό. Διαφορετικά, όσο κι αν υποστηρίζεις να δείχνεις προς τα έξω, ότι αυτό που εσύ ονόμασες σωστό να κάνεις χωρίς να είναι, από μόνη σου θα ξέρεις και για πάντα μάλιστα θα θυμάσαι, ότι ψέματα έλεγες.
Πρέπει να ξέρεις ακόμη, ότι ούτως ή άλλως, όλα για εμάς τους ανθρώπους παρουσιάζονται και για την δική μας ψυχική και διανοητική καλλιέργεια έρχονται να μας ενοχλήσουν, μα χαρούμενα είναι, μα ανεπιθύμητα προβλήματα είναι.
Τίποτε δηλαδή δεν μας πλησιάζει τυχαία. Όλα έχουν τον δικό τους λόγο ύπαρξης κι όλα για το καλό μας ταλαιπωρούν την ψυχοσύνθεση μας. Αν όμως δεν μπορέσεις να επιλέξεις αυτό που πρέπει τελικά, εσύ και πάλι θα στεναχωρηθείς κι εγώ μαζί μ’ εσένα βέβαια, που θα σε βλέπω στάσιμη στην ίδια τάξη, αν το αποτέλεσμα που θα προκαλέσεις ενεργώντας πρόχειρα, δεν θα είναι αυτό που πράγματι χρειαζόσουν.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, στα δικά σου πόδια πρέπει να στηρίζεσαι όπως σου είπα και πριν, γιατί πρέπει να γίνεις η αξιόπιστη κολόνα, πάνω στην οποία θα μπορέσουν να στηριχθούν όλα τα μέλη της οικογένειά σου. Κατάλαβες, κορίτσι μου;
Εσύ λοιπόν πρέπει να κάνεις κι από μόνη σου την σωστή επιλογή, γιατί εσύ είσαι η επέκταση της πνευματικής οικοδομής που κι εγώ παρέλαβα από τους δικούς μου και την παραδίδω σε όλους σας συντηρημένη κι ενισχυμένη, ώστε να μην διαλύσει από τις δικές σας προχειρότητες, ακολουθώντας λανθασμένες συνταγές συμπεριφοράς.
Αυτά εν κατά κλείδι είπε στην κόρη του ο μπάρμπα Χαράλαμπος κι αμέσως γύρισε να ρωτήσει εμένα πλέον τι ακριβώς ήθελα να μου κάνει. Κι ενώ σκεφτόμουν να του το αναφέρω, έβλεπα την κόρη του να φεύγει απογοητευμένη θα έλεγα, γιατί από ότι κατάλαβα, άλλα περίμενε να ακούσει.
Κι επειδή αργούσα να του απαντήσω σκεπτόμενος την αντίδρασή της, από το μανίκι με τραβούσε πια αυτός, ενώ έλεγε ψυχρά και λογικά. Όπως άκουσες κι εσύ να της λέω, όλα αμάσητα θέλουν να τα καταπιούν οι άνθρωποι κι αυτός είναι ο λόγος που υποφέρουν από τα λάθη τους.
Πες μου όμως τί θέλεις εσύ να σου κάνω κι άφησε την κόρη μου να κάνει αυτό που αυτή αποφασίσει να επιλέξει, γιατί κι αν ακόμη της δώσω εγώ μια συμβουλή κατά την επιθυμία της, σ’ εμένα θα ρίξει τις ευθύνες της κι όχι στον εαυτό της.
Μιχάλης Αλταλίκης
